ऑलिम्पिक स्टार साक्षी मलिक एक फ्रीस्टाईल कुस्तीपटू

ऑलिम्पिक स्टार साक्षी मलिक एक फ्रीस्टाईल कुस्तीपटू 

Sakshi Malik – साक्षी मलीक एक भारतीय महिला कूस्तीपटू आहे. तिने 2016 रिओ आॅलंपीक मध्ये कुस्तीत ब्राॅंझ मेडल पटकावून सर्व भारतीयांचा सन्मान उंचावला होता. हे भारताचे पहिले पदक होते. आॅलंपीक मधील पदकांचा दुष्काळ तीने भरून काढला होता. या आधी साक्षी 2014 मध्ये ग्लासको काॅमनवेल्थ खेळांमध्ये सिल्वर मेडल आणि 2015 दोहा एशियन रेसलिंग चॅंपीयनशिप मध्ये ब्राॅंझ मेडल जिंकले होते.

साक्षी मलीक भारतीय रेल्वे मध्ये दिल्ली डिवीजन च्या उत्तरी रेल्वे झोन मध्ये कमर्शियल डिपार्टमेंट मध्ये कार्यरत आहे. रिओ आॅलंपीक मध्ये ब्राॅंझ मेडल जिंकल्यानंतर तिचे प्रमोशन झाले. त्यांना आता आॅफिसर रॅंकच्या अधिकारी पदावर नियूक्ती दिली आहे. रोहतकच्या महर्षि दयानंद युनिव्हर्सिटीहून ती शारिरीक शिक्षणात पदवी प्राप्त आहे.

साक्षी मलिक जीवन परिचय

पूर्ण नाव: साक्षी मलिक

जन्म: 3 सप्टेंबर 1992

जन्म स्थान:- मोखरा गाव, रोहतक जिल्हा, हरियाणा

पालक:- सुदेश मलिक - सुखवीर

भाऊ:- सचीन मलिक

प्रशिक्षक:- ईश्वर दहिया

प्रोफेशन:- फ्रीस्टाईल कुस्ती

साक्षी मलिक यांचे प्रारंभिक जिवन

साक्षी मलिक यांचा जन्म 3 सप्टेंबर 1992 रोजी हरियाणाच्या रोहतक जिल्ह्यातील मोखरा गावात झाला. त्यांच्या वडिलांचे नाव सुखबीर मलिक असून तो दिल्ली परिवहन महामंडळात कंडक्टर आहे. साक्षीची आई सुदेश मलिक अंगणवाडीत काम करते. साक्षीला लहानपणापासूनच कुस्तीची आवड होती, साक्षीचे आजोबा बधलु राम हेही कुस्तीपटू होते, हे पाहून साक्षीच्या मनातही कुस्तीपटू होण्याची चर्चा होती.

साक्षीने तिचे शिक्षण रोहतकच्या वैश पब्लिक स्कूलमधून सुरू केले, त्यानंतर ती रोहतकच्या डीएव्ही पब्लिक स्कूलमध्येही गेली. साक्षीने तिचे महाविद्यालयीन शिक्षण रोहतक येथील महर्षि दयानंद विद्यापीठातून केले. साक्षीने वयाच्या 12 व्या वर्षी कुस्तीचे प्रशिक्षण सुरू केले. त्याचे प्रशिक्षक ईश्वर दहिया होते, साक्षीने रोहतकच्या अखाडा येथे असलेल्या छोटूराम स्टेडियममधून सराव करण्यास सुरवात केली.

प्रशिक्षणादरम्यान साक्षीला अनेक आव्हानांना सामोरे जावे लागले, येथे प्रत्येकजण म्हणायचा, हा खेळ मुलींसाठी नाही. त्याचा प्रशिक्षक ईश्वर दहियाला तिथल्या लोकांनीही विरोध केला होता, कारण तो साक्षीला स्वत: च्या हाताखाली प्रशिक्षण देत होता. या सर्व प्रकारानंतरही साक्षीच्या कुटुंबातील सदस्यांनी तिला पूर्ण पाठिंबा दर्शविला, ते त्यांच्या मुलीसह उभे राहिले.

साक्षीच्या आईची इच्छा होती की ती अथलिट व्हावी, तिच्या मते कुस्ती हा पुरुषांचा खेळ होता, ज्या मुली खेळू शकत नव्हत्या. एकदा तिने साक्षीला छोटूराम स्टेडियमवर उन्हाळ्यात नेले, तेथे साक्षीला काही शारीरिक क्रिया करावयाची होती, परंतु साक्षीने तेथे कुस्तीची निवड केली आणि तिचे युक्त्या शिकण्यास सुरवात केली. सुरुवातीला, या निर्णयामुळे तिची आई खूष नव्हती, परंतु नंतर तिने आपल्या मुलीच्या आनंदासाठी सहमती दर्शविली.

साक्षीला ग्रँड फादरकडून प्रेरणा मिळाली

वडिलांच्या म्हणण्यानुसार, त्यांना आजोबा बधलु राम कडून कुस्तीसाठी प्रेरणा मिळाली. तिचे आजोबा देखील कुस्तीपटू होते. सात वर्षांच्या आजोबांसोबत राहिल्यानंतर साक्षी तिच्या आईकडे परत आली. पण तोपर्यंत ती कुस्तीपटू होण्याचा निर्धार होती.

वयाच्या 12 व्या वर्षी तिने कोचबरोबर कुस्तीचे प्रशिक्षण घेणे सुरू केले. रोहतकच्या छोटू राम स्टेडियममधील रिंगणात ती ईश्वर दहियाच्या खाली प्रशिक्षण घ्यायची. तिचे प्रशिक्षक आणि तीला दोघांनाही स्थानिक लोकांकडून बरीच टीका सहन करावी लागली कारण स्थानिक लोकांच्या मते कुस्तीसारखा खेळ महिलांसाठी नसतो.

ऑलिम्पिक स्पर्धेत पहिले पदक

रिओ आॅंलंपीक 2016 चे हे भारताचे पहिले पदक होते. मेडल जिंकल्यानंतर भारतीय रेल्वेने साक्षी मलीक यांना प्रमोशन देत त्यांना अधिकारी स्तरावर अधिकारी बनविले. भारतीय रेल्वे कडून त्यांना 5 करोड रूपये रोख बक्षिस मिळाले. भारतीय आॅलंपीक संघाने राष्ट्रीय क्रिडा मंत्रालय दिल्ली, हरियाणा, मध्यप्रदेश,l  उत्तरप्रदेश सरकार कडून त्यांना पुरस्कार मिळाले.

आपल्या अंतिम सामन्यात साक्षीने 6 मिनीटात आपली विजय पक्का केला. प्रतिव्दंदी ही एशियन चॅंपियन होती. खेळतांना वाटत नव्हते की साक्षी जिंकेल परंतू शेवटच्या 10 सेकंदात तीने असा डाव खेळला की प्रतिव्दंदीस हार पत्करावी लागली.

देशभरात उत्साहाचे वातावरण झाले. सर्वत्र तिच्या विजयाचा जल्लोश साजरा केला गेला. साक्षीने दाखवून दिले की एक मुलगी आपल्या देशासाठी काय करू शकते. तिने आपले यश भारतातील सर्व मुलींच्या नावे केले असून तीने त्याप्रसंगी एक संदेश देशवासीयांच्या नावे दिला, ‘‘बेटी पढाओ बेटी बचाओ” आणि ‘‘ पढेगी वो तभी तो आगे बढेगी वो” हा नारा साक्षीच्या यशाला पाहून समर्थ ठरतो.

23 वर्षीय साक्षीच्या या यशाने तिचे नाव भारतीय इतिहासात सुवर्ण अक्षराने कोरल्या गेले. भारतीयांनो आपल्या मुलींना हवेसे स्वातंत्र्य द्या अशी तीने सर्व भारतीयांना विनंती केली आहे.

साक्षी मलिक रेसलर करियर

2010 मध्ये ज्युनियर वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमध्ये व्यावसायिक कुस्तीपटू म्हणून मलिकला पहिले यश मिळाले. त्यात त्याने 58 किलो वजनी गटात कांस्यपदक जिंकले. 2014 डेव डेव शल्टझ आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत तिने 60 किलो वजनी गटात सुवर्णपदक जिंकले. 2014 च्या ग्लासगो कॉमनवेल्थ गेम्समध्ये साक्षीने आपल्या कुस्ती मोहिमेची सुरुवात कॅमेरूनच्या ड्विग गोनो आयियाला 4-0 ने हरवून उपांत्यपूर्व सामना जिंकला.

उपांत्य फेरीच्या सामन्यात त्याचा सामना कॅनडाच्या ब्रॅक्सटन स्टोनशी झाला. अंतिम सामन्यात त्याचा प्रतिस्पर्धी नायजेरियाचा अमीनत अडेनी होता, त्याने 4-0 असा विजय मिळविला. ताश्कंद येथे 2016 वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमध्ये फेरी सेनेगलच्या सॅम्बूचा सामना केला आणि 1–3 असा विजय मिळविला. त्यानंतर फिनलँडच्या लेटर ओलीचा 4-1 असा पराभव झाला. डोहा येथे 2015 च्या आशियाई चँपियनशिपमध्ये तिने 60 किलो वजन गटात दोन फेऱ्या जिंकून तिसरे स्थान पटकावले आणि कांस्यपदक जिंकले.

साक्षी मलिक ऑलिंपिक

2016 च्या ऑलिम्पिकमध्ये साक्षीने रेपेच सिस्टम अंतर्गत कांस्यपदक जिंकले. (Sakshi malik information in Marathi) या सामन्यात ती एका वेळी 5-0 ने पिछाडीवर होती पण नेत्रदीपक पुनरागमन केले आणि शेवटी सामना 7-5 ने जिंकला. तिने शेवटच्या काही सेकंदात जिंकलेल्या दोन विजयी बिंदूंना प्रतिस्पर्धी संघाने आव्हान दिले.

परंतु न्यायाधीशांनी त्यांचा निर्णय कायम ठेवला आणि अयशस्वी आव्हानाचा आणखी एक मुद्दा साक्षीच्या खात्यावर जोडला गेला, ज्यामुळे अंतिम स्कोअर 5-5 अशी झाली. 2016 च्या ऑलिम्पिकमधील हे भारताचे पहिले पदक होते. विनेश फोगाट, बबिता कुमारी आणि गीता फोगट यांच्यासह ती जेएसडब्ल्यू स्पोर्ट्स एक्सलन्स प्रोग्रामचा एक भाग आहे.

साक्षी मलिक उपलब्धी

सुवर्ण पदक – 2011 – ज्युनियर नॅशनल, जम्मू

कांस्यपदक – 2011 – ज्युनियर एशियन, जकार्ता

रौप्य पदक -2011 – ज्येष्ठ राष्ट्रीय, गोंडा

सुवर्ण पदक – 2011 – अखिल भारतीय विद्यापीठ, सिरसा

सुवर्ण पदक – 2012- कनिष्ठ राष्ट्रीय, देवघर

सुवर्णपदक – 2012 – कनिष्ठ आशियाई, कझाकस्तान

कांस्यपदक – 2012 – ज्येष्ठ राष्ट्रीय, गोंडा

सुवर्ण पदक – 2012 – अखिल भारतीय विद्यापीठ अमरावती

सुवर्ण पदक – 2012 – ज्येष्ठ राष्ट्रीय, कोलकाता

सुवर्ण पदक – 2012- अखिल भारतीय विद्यापीठ, मेरठ

कांस्यपदक – 2012- रिओ ऑलिम्पिक, ब्राझील

सुवर्ण पदक – 2017 – कॉमनवेल्थ कुस्ती स्पर्धा, जोहान्सबर्ग

साक्षी मलिक पुरस्कार आणि मान्यता 

2017 मध्ये भारताचा चौथा सर्वोच्च राष्ट्रीय सन्मान पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित.

साक्षी मलिक यांना राजीव गांधी खेल रत्न, 2016 मध्ये भारताचा सर्वोच्च खेळाचा सन्मान देण्यात आला

5 भारतीय रेल्वे, भारतीय ऑलिम्पिक संघटना, मंत्रालय. युवा व्यवहार व क्रीडा मंत्रालय, दिल्ली सरकार, हरियाणा, मध्य प्रदेश, उत्तर प्रदेश, जेएसडब्ल्यू ग्रुप आणि इंडियन नॅशनल लोकदल यांच्यासह खाजगी संस्थांकडून एकूण रोख रकमेपैकी 7% ($890,000) आहेत.

त्याच्या नियोक्ता, भारतीय रेल्वेमार्फत राजपत्रित अधिकाऱ्याच्या पदावर पदोन्नती.

हरियाणा सरकार वर्ग 2 नोकरी ऑफर.

हरियाणा सरकारकडून 500 यार्ड 2 जमीन अनुदान.

(खासाबा जाधव यांच्या जयंतीनिमित्त पहिला राज्य क्रीडा दिन दिनांक १५ जानेवारी २०२२ पासून प्रत्येक आठवड्याला ऑलिम्पिक स्पर्धेत पदक प्राप्त खेळाडूंची माहितीची सृंखला शारिरीक शिक्षण व क्रीडा विभाग मार्फत आपल्यासाठी सुरू केली आहे. आपणास ही संकल्पना कशी वाटली या बद्दल जरुर प्रतिक्रिया द्यावी.)