ऑलिम्पक स्टार कर्णम मल्लेश्वरी | Karnam Malleswari

ऑलिम्पक स्टार

कर्णम मल्लेश्वरी |Karnam Malleswari

(खासाबा जाधव यांच्या जयंतीनिमित्त पहिला राज्य क्रीडा दिन दिनांक १५ जानेवारी २०२२ पासून प्रत्येक आठवड्याला ऑलिम्पिक स्पर्धेत पदक प्राप्त खेळाडूंची माहितीची सृंखला शारिरीक शिक्षण व क्रीडा विभाग मार्फत आपल्यासाठी सुरू केली आहे. आपणास ही संकल्पना कशी वाटली या बद्दल जरुर प्रतिक्रिया द्यावी.)

कर्णम मल्लेश्वरी ( Karnam Malleswari) ही एक भारतीय वेटलिफ्टर आहे. हिने २०००च्या ऑलिंपिक स्पर्धेत कांस्य पदक मिळवले व भारतासाठी व्यक्तिगत ऑलिंपिक पदक मिळविणारी ती पहिली स्त्री ठरली. कर्णम मल्लेश्वरी भारताची वेटलिफ़्टर आहे. ऑलिम्पिक्स मध्ये कांस्य पदक जिंकणारी ती पहिली महिला खेळाडू आहे. तिचा जन्म १ जून १९७५ रोजी श्रीकाकुलम, आंध्र प्रदेश इथे झाला होता. तिने आपल्या करिअर ची सुरुवात जूनियर वेटलिफ्टिंग चैंपियनशिप पासून केली, जिथे तिने प्रथम स्थान ग्रहण केले. 1992 च्या एशियन चैंपियनशिपमध्ये मल्लेश्वरीने ३ रौप्य पदके जिंकली. तसे पाहता तिने विश्व चैम्पियनशिप मध्ये ३ कांस्य पदके मिळवली आहेत, परंतु तिला सर्वांत मोठी सफलता २००० च्या सिडनी ऑलिम्पिक्स मध्ये मिळाली जिथे तिने कांस्य पदक प्राप्त केले आणि याच पदकासोबत ऑलिम्पिक्स मध्ये पदक मिळवणारी ती पहिली भारतीय महिला ठरली.
 १९९०मध्ये बंगलोर येथील खेळाडूंच्या कॅंपमध्ये मल्लेश्वरीला राष्ट्रीय अर्जुन पुरस्कार विजेत्या श्यामलाल सलवान यांनी हेरले आणि भारोत्तालन स्पर्धेसाठी उद्युक्त केले. तेव्हापासून मल्लेश्वरीला या खेळात रस निर्माण झाला आणि तिने त्यासाठी मेहनत करायला सुरुवात केली' वर्षभरातच भारोत्तालन करणाऱ्या खेळाडूंच्या भारतीय चमूसाठी तिचे नाव चर्चेमध्ये आले. जेव्हा २०००च्या ऑलिम्पिकसाठी नावे सुचवण्यात आली तेव्हा कुंजुराणीला डावलून मल्लेश्वरीची निवड झाली. त्यावेळी मोठा हल्लाबोल झाला. मल्लेश्वरीवरती खर्च करणे म्हणजे तिला सरकारी खर्चाने पर्यटनासाठी पाठवणे आहे, अशी टीका झाली. पण कांस्य पदक मिळवून मल्लेश्वरीने आपली निवड उचित ठरवली.
मल्लेश्वरीला आंध्र प्रदेशची ‘आयर्न गर्ल’ म्हटले जाते.

वैयक्तिक माहिती
नाव:- कर्णम मल्लेश्वरी
जन्म:- १ जून १९७५
जन्म ठिकाण:- अमदलावलसा, श्रीकाकुलम, आंध्र प्रदेश
वडील:- कर्णम मनोहर
आई:- श्यामला
बहीण:- ४
व्यवसाय:- भारोत्तोलक
उंची:- १.६३ मी
प्रशिक्षक:- लिओनिड तारानेन्को
नवरा:- राजेश त्यागी

प्रारंभिक जीवन
कर्णम यांचा जन्म आंध्र प्रदेशातील एका छोट्या गावात झाला. त्याचे वडील रेल्वे संरक्षण दलात हवालदार होते. लहानपणापासूनच त्यांना खेळाची आवड होती. परंतु त्याचे कुटुंब जुन्या विचारांचे होते, ज्यामुळे मुलींना फारसे बाहेर पडू दिले जात नव्हते.
कर्णम तिच्या आईच्या खूप जवळ होता, तिच्या आईला तिच्या मुलीचा छंद माहित होता आणि तिला या दिशेने पुढे जाण्याची प्रेरणा मिळाली.
तिची आई कर्णमला गावातील व्यायामशाळेत घेऊन गेली, जिथे त्याचे प्रशिक्षण सुरू झाले.
वयाच्या १२ व्या वर्षी कर्णमने जिममध्ये व्यायाम करायला सुरुवात केली. कर्णम यांनी आपल्या छंदासोबतच अभ्यासाला महत्त्व दिले, त्यांनी झेडपीपीजी शाळेतून शालेय शिक्षण पूर्ण केले.
कर्णमला चार बहिणी आहेत, त्यापैकी एक ‘कृष्णा कुमारी’ आहे, जी आज राष्ट्रीय स्तरावरील वेटलिफ्टर आहे.

कारकीर्द
मल्लेश्वरीच्या करियरची सुरुवात ज्युनियर वेटलिफ्टिंग चॅम्पियनशिप स्पर्धेपासून केली.

• १९९२ – मल्लेश्वरीने आशियाई स्पर्धेत ३ रौप्य पदके जिंकली.
• १९९४ – यानंतर मल्लेश्वरीने तुर्कीमध्ये झालेल्या १९९४ वर्ल्ड चॅम्पियनशिपमध्ये इतिहास रचला, तिने येथे २ सुवर्ण आणि १ कांस्य पदक जिंकले. या स्पर्धेत वेटलिफ्टिंगमध्ये मल्लेश्वरीला द्वितीय, चीनच्या वांग शेंगने प्रथम क्रमांक पटकावला.
• १९९५ – मल्लेश्वरीने १९९५ मध्ये कोरिया येथे झालेल्या आशियाई चॅम्पियनशिपमध्ये ५४ किलो वर्गात ११३ किलो वजन उचलून ३ सुवर्णपदके जिंकली. १९९४, १९९५, १९९६ मल्लेश्वरीने सलग ३ वर्षे जगज्जेतेपद पटकावले.
• १९९७ – १९९७ मध्ये, तिने वेटलिफ्टर राजेश त्यागीशी लग्न केले आणि खेळातून ब्रेक घेतला. लग्नानंतर मल्लेश्वरी आंध्र प्रदेशातून हरियाणातील यमुनानगरमध्ये राहायला गेली.
• १९९८ – मल्लेश्वरी १९९८ मध्ये परतली आणि बँकॉक येथे झालेल्या आशियाई क्रीडा स्पर्धेत भाग घेतला. येथेही मल्लेश्वरीने तिच्या कौशल्यामुळे रौप्यपदक जिंकले.
• १९९९ – यानंतर अथेन्समध्ये 1999 ची जागतिक वेटलिफ्टिंग चॅम्पियनशिप झाली, ज्यामध्ये मल्लेश्वरीने भाग घेतला, परंतु तिने ही जागतिक स्पर्धा गमावली.
• २००० – सिडनी मध्ये मिळवलेल्या कांस्य पदकात हे तिचे खरे यश आहे. तिने स्नॅच प्रकारात ११० किलो वर्गात आणि क्लीन ॲन्ड जर्क प्रकारात १३० किलो वजन उचलले. अशा प्रकारे एकूण २४० किलो वजन उचलल्यामुळे मल्लेश्वरी भारतासाठी भारोत्तलन स्पर्धेत कांस्य पदक मिळवणारी पहिली महिला ठरली.

कामगिरी

• १९९८, आशियाई क्रीडा स्पर्धेत ६३ किलो गटात रौप्य पदक जिंकले.
• १९९७, आशियाई क्रीडा स्पर्धेत ५४ किलो गटात रौप्य पदक जिंकले.
• १९९६ आशियाई चॅम्पियनशिप, जपानमध्ये सुवर्णपदक जिंकले.
• १९९५ च्या वर्ल्ड चॅम्पियनशिप, चीनमध्ये सुवर्णपदक जिंकले.
• १९९५ आशियाई चॅम्पियनशिप, कोरियाने ५४ किलो वर्गात ३ सुवर्णपदके जिंकली.
• १९९४ वर्ल्ड चॅम्पियनशिप, इस्तंबूलमध्ये २ सुवर्ण पदक आणि १ रौप्य पदक जिंकले.
• १९९४ आशियाई चॅम्पियनशिप, कोरियामध्ये ३ सुवर्णपदके जिंकली.
• १९९९ च्या राष्ट्रकुल महिला विक्रमात ६३ किलो वर्गात ३ विक्रम केले गेले.
• मल्लेश्वरीने ५२ किलो वजनी राष्ट्रीय अजिंक्यपद ९०-९१ शरीराच्या वजनात जिंकले.
• मल्लेश्वरीने ९०-९८ शरीराच्या वजनात ५४ किलो वजनी राष्ट्रीय स्पर्धा जिंकली.

पुरस्कार

• १९९४-९५ मध्ये अर्जुन पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
• १९९५-९६ मध्ये मल्लेश्वरीला सर्वोच्च क्रीडा सन्मान ‘राजीव गांधी खेलरत्न‘ने सन्मानित करण्यात आले.
• १९९९ मध्ये त्यांना माननीय पंतप्रधानांच्या हस्ते पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. या विजयाने मल्लेश्वरीने देशाचे नाव उंचावले, त्यांचा विजय सदैव स्मरणात राहील आणि देशातील इतर मुलींना त्यांच्याकडून प्रेरणा मिळेल, असे पंतप्रधान यावेळी म्हणाले.
• मल्लेश्वरीने तिच्या १० वर्षांच्या कारकिर्दीत ११ सुवर्ण पदके, ३ रौप्य पदके आणि १ ऑलिम्पिक कांस्य पदक जिंकले आहे.

साभार......